Mô hình trồng rau thủy canh đang dần trở nên phổ biến và được nhiều người lựa chọn, nhất là các hộ gia đình. Để hiểu rõ hơn về mô hình này, hãy cùng TheTeaLab tìm hiểu chi tiết về khái niệm trồng thủy canh là gì cũng như cách trồng thủy canh tại nhà ngay trong bài viết này nhé.

Trồng rau thủy canh là gì?

Trồng rau thủy canh chính là kỹ thuật trồng rau trong môi trường tăng trưởng không sử dụng đất tự nhiên. Nếu như trồng rau trong đất thì rau sẽ lấy các chất dinh dưỡng từ đất để phát triển còn theo phương pháp trồng rau thủy canh thì các chất dinh dưỡng cung cấp cho cây được hòa tan trong nước và cung cấp thường xuyên đến cho cây trồng.

Rau được trồng thủy canh có ưu điểm lớn nhất đó là “sạch”, do rau được trồng trong môi trường nước nên không tiếp xúc trực tiếp với đất cát, ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường bên ngoài. Nhờ đó giúp rau sạch hơn, không mất quá nhiều thời gian ngâm rửa trước khi dùng hay thậm chí có thể ăn ngay sau khi thu hoạch.

Rau được trồng theo kỹ thuật trồng rau thủy canh được đánh giá là loại rau tốt cho sức khỏe con người hơn các loại rau được canh tác theo những phương pháp truyền thống. Lý do là bởi rau được trồng từ nguồn dinh dưỡng đã được nghiên cứu kỹ và không chứa chất hóa học xấu, hơn thế nữa thủy canh cách ly rau hoàn toàn với môi trường bên ngoài nên không phải lo lắng sâu bệnh, thuốc trừ sâu….

Ưu và nhược điểm khi trồng thủy canh

Ưu điểm:

• Đây là một kỹ thuật trồng rau hiện đại giúp tiết kiệm diện tích đất một cách tối đa. Bạn có thể tận dụng không gian trống ở trên tầng thượng, hay ban công là đã có thể trồng được.

• Không tốn nhiều công chăm sóc bởi hệ thống thủy canh đã được lắp đặt một cách tự động, việc của bạn là chỉ cần kiểm tra nồng độ chất dinh dưỡng theo quy định nếu thấy nồng độ dinh dưỡng bị thiếu thì bạn hãy bổ sung ngay.

• Giúp tiết kiệm công lao động như làm cỏ, vun xới đất.
• Hạn chế tối đa rau trồng bị sâu bệnh, vi sinh vật tấn công, tránh được các tác động xấu từ yếu tố thời tiết.

• Năng suất rau trồng bằng kỹ thuật thủy canh đạt cao hơn 25% so với rau trồng bằng đất, cây phát triển đồng đều nhau. Đảm bảo cung cấp nguồn rau sạch, an toàn cho sức khỏe của gia đình.

Nhược điểm:

• Chi phí đầu tư trồng ban đầu thường khá cao.

• Yêu cầu về kỹ thuật khá cao đòi hỏi người trồng rau phải có kiến thức nhất định về dinh dưỡng thủy canh nếu như không cung cấp đầy đủ, kịp thời chất dinh dưỡng cho cây hoặc cung cấp quá nhiều sẽ khiến cây không phát triển tốt được hoặc bị chết.

• Cần đảm bảo các loại rau trồng được hấp thụ trực tiếp ánh sáng từ mặt trời hàng ngày.

Lợi ích của trồng thủy canh

Cung cấp rau sạch, sản lượng cao: Nhờ được trồng theo mô hình khép kín, tối ưu hóa diện tích, quy trình trồng được kiểm soát kỹ lưỡng nên rau trồng thủy canh có chất lượng và an toàn hơn, đồng thời năng suất của phương pháp này cũng cao hơn.

Tiết kiệm chi phí: Dù mức chi phí đầu tư cho trồng rau thủy canh ban đầu là khá lớn, tuy nhiên trồng thủy canh lại đem đến những lợi ích như: Tiết kiệm nước, tiết kiệm dinh dưỡng… thế nên thủy canh là phương pháp trồng rau tiết kiệm chi phí hơn so với các phương pháp khác.

Thời gian thu hoạch nhanh: Chỉ từ 20 – 30 ngày là một lứa rau thủy canh đã có thể cho thu hoạch.

Hạn chế rủi ro: Kỹ thuật này giúp hạn chế dịch bệnh, sâu bọ, giúp giảm thiểu rủi ro cho người nông dân.

Bảo vệ môi trường: Nhờ việc không cần phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, các chất gây hại cho môi trường mà giúp môi trường được bảo vệ tốt hơn.

Phương pháp trồng rau thủy canh hiệu quả

Nguyên vật liệu cần chuẩn bị để có thể trồng rau thủy canh

Hạt giống rau: Phụ thuộc theo nhu cầu mà bạn có thể chọn các loại hạt giống rau khác nhau nhưng lưu ý chỉ nên mua hạt giống rau tại những địa chỉ uy tín để đảm bảo tỷ lệ nở của hạt giống được cao hơn.

Thùng xốp, khay nhựa hoặc thùng thủy canh chuyên dụng

Cốc nhựa, rọ nhựa gieo hạt.

Giá thể gieo hạt: xơ dừa hoặc đất sét nung…

Ngoài ra bạn cần phải xác định được địa điểm trồng rau hợp lý nhất. Đặc biệt, yếu tố phải đặc biệt quan tâm là ánh nắng mặt trời; rau cần quang hợp để phát triển xanh tốt, do đó, nên chọn vị trí trồng trên sân thượng hoặc ban công, những nơi có thời gian chiếu sáng trực tiếp tối thiểu là từ  6 đến 12 tiếng. Bên cạnh đó, điện và nước là những yếu tố không thể thiếu khi áp dụng các kỹ thuật, phương pháp trồng rau thủy canh ngay tại nhà. Bạn cần phải đảm bảo hệ thống cung cấp điện và nước tưới sạch được vận hành liên tục.

Các bước trồng rau thủy canh tiêu chuẩn

Bước 1: Lấy ni lông đen bọc kín đáy và thành khay nhựa, buộc dây chun hoặc dây vải cố định cho chắc nhằm tạo môi trường thủy canh cho rau.

Bước 2: Ngâm hạt giống rau trong nước ấm và đợi vài tiếng.

Bước 3: Khoét các lỗ vừa với cốc nhựa đã chuẩn bị trước trên nắp thùng xốp, để cây trồng không bị úng nước khi trồng thì cốc nhựa bạn cũng cần đục vài lỗ nhỏ.

Bước 4: Lấy hỗn hợp giá thể xơ dừa và trấu trộn đều nhau theo tỷ lệ 1:1 rồi đổ vào cốc đã đục (chú ý chỉ đổ khoảng ⅔ cốc), sau đó rải hạt giống đã ngâm vào.

Tiến hành pha dung dịch dinh dưỡng loãng ra theo tỷ lệ 1 nắp dung dịch 1 lít nước sau đó lắc thật đều đổ vào thùng xốp rồi khuấy đều (lưu ý: mực nước cách miệng thùng tối thiểu 2 cm)

Bước 5: Đặt các cốc hạt giống vào mỗi ô nhỏ trên nắp thùng xốp, đặt nắp hộp đã chuẩn bị sẵn rọ nhựa đã gieo hạt lên trên hộp xốp đã được pha dung dịch dinh dưỡng trước nhằm đảm bảo đáy rọ nhựa ngập trong dung dịch từ 1-2 cm.

Chăm sóc và thu hoạch khi trồng thủy canh

Trồng rau thủy canh tại nhà là phương pháp trồng rau đơn giản, không khiến bạn mất quá nhiều thời gian chăm sóc hàng ngày. Công việc cần đảm bảo là chỉ cần cho rau tắm nắng từ 5-6 tiếng, tránh nước mưa làm loãng dung dịch dinh dưỡng.

Ánh nắng mặt trời là nguồn năng lượng chính để cây phát triển tốt nhất tuy nhiên vào giữa mùa hè, khi những ngày dài và ấm áp, một chuỗi ngày nắng có thể khiến cây bị căng thẳng. Do đó cần giảm bớt ánh nắng bằng cách sử dụng lưới trồng rau hoặc lưới che nắng để tạo bóng mát cho rau. Đồng thời cũng chú ý cung cấp nước cho rau bằng cách sử dụng bình phun sương. Việc sử dụng lưới che nắng đúng cách rất quan trọng vì còn giúp chống mưa đá, một vấn đề không nhỏ vào cuối mùa hè nên nếu bạn không có nhiều kinh nghiệm chọn lưới phù hợp thì có thể tìm các đơn vị cung cấp màng phủ nông nghiệp để được tư vấn sản phẩm phù hợp nhất.

Đặc biệt cần phải chú ý theo dõi mực nước trong hộp xốp, cần bổ sung thêm dinh dưỡng vào khi mực nước thấp hơn bộ rễ. Phải thường xuyên tỉa lá hư, còi cọc để rau luôn xanh tốt và bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho cây.

Thông thường, sau 5 ngày gieo hạt giống theo phương pháp này, bạn sẽ dễ dàng thấy rõ các mầm non nhú lên. Cốc nào không lên mầm hãy loại bỏ cốc ấy ra nhé. Quá trình thu hoạch rau thủy canh không nên cắt sát gốc, phải để lại 1 nhánh lá cuối để tạo dinh dưỡng cho lần trồng tiếp theo.

Một số loại rau như: Rau muống, rau mồng tơi, rau dền… là những loại rau có thể thu hoạch nhiều lần, vì vậy khi cắt rau ăn bạn nên để lại mầm để mầm rau tiếp tục phát triển thành cây.

Trên đây là những thông tin cần biết về mô hình trồng rau thủy canh, nếu bạn muốn áp dụng mô hình này ngay tại nhà thì có thể bắt đầu chuẩn bị vật liệu và tiến hành gieo trồng. Chúc bạn thành công.